Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Negat esse eam, inquit, propter se expetendam. Non enim ipsa genuit hominem, sed accepit a natura inchoatum. Tamen a proposito, inquam, aberramus. Nam illud vehementer repugnat, eundem beatum esse et multis malis oppressum. Hunc ipsum Zenonis aiunt esse finem declarantem illud, quod a te dictum est, convenienter naturae vivere. Duo Reges: constructio interrete. Ut ad minora veniam, mathematici, poëtae, musici, medici denique ex hac tamquam omnium artificum officina profecti sunt. Atqui haec patefactio quasi rerum opertarum, cum quid quidque sit aperitur, definitio est. Quid enim ab antiquis ex eo genere, quod ad disserendum valet, praetermissum est? Quis autem honesta in familia institutus et educatus ingenue non ipsa turpitudine, etiamsi eum laesura non sit, offenditur?

Deinde, ubi erubuit-vis enim est permagna naturae-, confugit illuc, ut neget accedere quicquam posse ad voluptatem nihil dolentis. Sapiens autem semper beatus est et est aliquando in dolore; Quod praeceptum quia maius erat, quam ut ab homine videretur, idcirco assignatum est deo. Quem ad modum quis ambulet, sedeat, qui ductus oris, qui vultus in quoque sit? Hanc se tuus Epicurus omnino ignorare dicit quam aut qualem esse velint qui honestate summum bonum metiantur. Aliud est enim poëtarum more verba fundere, aliud ea, quae dicas, ratione et arte distinguere. Aut unde est hoc contritum vetustate proverbium: quicum in tenebris?

Quarum cum una sit, qua mores conformari putantur, differo eam partem, quae quasi stirps ets huius quaestionis. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? An eum locum libenter invisit, ubi Demosthenes et Aeschines inter se decertare soliti sunt? Sic enim maiores nostri labores non fugiendos tristissimo tamen verbo aerumnas etiam in deo nominaverunt. Cur tantas regiones barbarorum pedibus obiit, tot maria transmisit? Cum autem paulum firmitatis accessit, et animo utuntur et sensibus conitunturque, ut sese erigant, et manibus utuntur et eos agnoscunt, a quibus educantur. Nondum autem explanatum satis, erat, quid maxime natura vellet. Bona autem corporis huic sunt, quod posterius posui, similiora. Tu autem negas fortem esse quemquam posse, qui dolorem malum putet. Nec vero hoc oratione solum, sed multo magis vita et factis et moribus comprobavit. Itaque rursus eadem ratione, qua sum paulo ante usus, haerebitis. Nobis aliter videtur, recte secusne, postea; Nam cum Academicis incerta luctatio est, qui nihil affirmant et quasi desperata cognitione certi id sequi volunt, quodcumque veri simile videatur. Polemoni et iam ante Aristoteli ea prima visa sunt, quae paulo ante dixi. -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi.

Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Hoc dictum in una re latissime patet, ut in omnibus factis re, non teste moveamur. Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus; Et quod est munus, quod opus sapientiae? Quae quidem sapientes sequuntur duce natura tamquam videntes; Nihilo beatiorem esse Metellum quam Regulum. Claudii libidini, qui tum erat summo ne imperio, dederetur. Quae in controversiam veniunt, de iis, si placet, disseramus. Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est.

Praeclare hoc quidem.

Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. Qui est in parvis malis. Collige omnia, quae soletis: Praesidium amicorum. Infinitio ipsa, quam apeirian vocant, tota ab illo est, tum innumerabiles mundi, qui et oriantur et intereant cotidie. Sed haec quidem liberius ab eo dicuntur et saepius. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Quod enim testimonium maius quaerimus, quae honesta et recta sint, ipsa esse optabilia per sese, cum videamus tanta officia morientis? Minime vero, inquit ille, consentit. Nullus est igitur cuiusquam dies natalis. Iam doloris medicamenta illa Epicurea tamquam de narthecio proment: Si gravis, brevis; Si enim sapiens aliquis miser esse possit, ne ego istam gloriosam memorabilemque virtutem non magno aestimandam putem. Quoniamque in iis rebus, quae neque in virtutibus sunt neque in vitiis, est tamen quiddam, quod usui possit esse, tollendum id non est.

Ita credo.

Haec mirabilia videri intellego, sed cum certe superiora firma ac vera sint, his autem ea consentanea et consequentia, ne de horum quidem est veritate dubitandum. Quam vellem, inquit, te ad Stoicos inclinavisses! erat enim, si cuiusquam, certe tuum nihil praeter virtutem in bonis ducere. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Quae autem natura suae primae institutionis oblita est?

Nunc vero a primo quidem mirabiliter occulta natura est nec perspici nec cognosci potest. Quae quo sunt excelsiores, eo dant clariora indicia naturae. Quae iam oratio non a philosopho aliquo, sed a censore opprimenda est. Haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam virtutis vis gravitasque postulat. Ita multo sanguine profuso in laetitia et in victoria est mortuus. Qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum occultissimarum. Illa sunt similia: hebes acies est cuipiam oculorum, corpore alius senescit; Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda.

Sed tamen intellego quid velit.

Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. Que Manilium, ab iisque M. Laelius clamores sofòw ille so lebat Edere compellans gumias ex ordine nostros. Mene ergo et Triarium dignos existimas, apud quos turpiter loquare? Crassus fuit, qui tamen solebat uti suo bono, ut hodie est noster Pompeius, cui recte facienti gratia est habenda; Quae hic rei publicae vulnera inponebat, eadem ille sanabat. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. Ex ea difficultate illae fallaciloquae, ut ait Accius, malitiae natae sunt. Sed in rebus apertissimis nimium longi sumus. Sapientia enim et animi magnitudinem complectitur et iustitiam, et ut omnia, quae homini accidant, infra se esse iudicet, quod idem ceteris artibus non contingit. Ut etiam contendant et elaborent, si efficere possint, ut aut non appareat corporis vitium aut quam minimum appareat? Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo.

Quid est, quod ab ea absolvi et perfici debeat?

Fortasse id optimum, sed ubi illud: Plus semper voluptatis? Neque enim civitas in seditione beata esse potest nec in discordia dominorum domus; Id quaeris, inquam, in quo, utrum respondero, verses te huc atque illuc necesse est. Ab hoc autem quaedam non melius quam veteres, quaedam omnino relicta. At, si voluptas esset bonum, desideraret. Animi enim quoque dolores percipiet omnibus partibus maiores quam corporis.

Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Nec tamen ullo modo summum pecudis bonum et hominis idem mihi videri potest. Sed emolumenta communia esse dicuntur, recte autem facta et peccata non habentur communia. Si stante, hoc natura videlicet vult, salvam esse se, quod concedimus; Atque his de rebus et splendida est eorum et illustris oratio. Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; Cum autem progrediens confirmatur animus, agnoscit ille quidem naturae vim, sed ita, ut progredi possit longius, per se sit tantum inchoata.

• Varietates autem iniurasque fortunae facile veteres philosophorum praeceptis instituta vita superabat.
• Pisone in eo gymnasio, quod Ptolomaeum vocatur, unaque nobiscum Q.
• Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere.
• Quis est enim, in quo sit cupiditas, quin recte cupidus dici possit?

Illa argumenta propria videamus, cur omnia sint paria peccata. Satisne vobis videor pro meo iure in vestris auribus commentatus? Et hunc idem dico, inquieta sed ad virtutes et ad vitia nihil interesse. Ego autem existimo, si honestum esse aliquid ostendero, quod sit ipsum vi sua propter seque expetendum, iacere vestra omnia. Quid enim possumus hoc agere divinius? Ne amores quidem sanctos a sapiente alienos esse arbitrantur. De hominibus dici non necesse est. Nam prius a se poterit quisque discedere quam appetitum earum rerum, quae sibi conducant, amittere. Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; Est enim perspicuum nullam artem ipsam in se versari, sed esse aliud artem ipsam, aliud quod propositum sit arti. Non quaero, quid dicat, sed quid convenienter possit rationi et sententiae suae dicere. Et si turpitudinem fugimus in statu et motu corporis, quid est cur pulchritudinem non sequamur?

Qui cum praetor quaestionem inter sicarios exercuisset, ita aperte cepit pecunias ob rem iudicandam, ut anno proximo P. Sed tamen est aliquid, quod nobis non liceat, liceat illis. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali.

Semovenda est igitur voluptas, non solum ut recta sequamini, sed etiam ut loqui deceat frugaliter. Experiamur igitur, inquit, etsi habet haec Stoicorum ratio difficilius quiddam et obscurius. De maximma autem re eodem modo, divina mente atque natura mundum universum et eius maxima partis administrari. Hoc est non modo cor non habere, sed ne palatum quidem. Octavio fuit, cum illam severitatem in eo filio adhibuit, quem in adoptionem D. Animi enim quoque dolores percipiet omnibus partibus maiores quam corporis. Quid, si non modo utilitatem tibi nullam afferet, sed iacturae rei familiaris erunt faciendae, labores suscipiendi, adeundum vitae periculum? Quid dubitas igitur, inquam, summo bono a te ita constituto, ut id totum in non dolendo sit, id tenere unum, id tueri, id defendere? Quicquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus;

• Me ipsum esse dicerem, inquam, nisi mihi viderer habere bene cognitam voluptatem et satis firme conceptam animo atque comprehensam.
• Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere?